Her en der in Nederland komen in de leefwereld van mensen initiatieven van de grond die als het

ware de zwaluwen zijn die de komst van een nieuw tijdperk aankondigen. De gemeenschappen van

Peel en Maas kennen een aantal van deze zwaluwen. Als overheid proberen we onze systemen en

structuren zo te plaatsen en te plooien dat deze en soortgelijke zwaluwen de ruimte krijgen zich stevig

te nestelen en sterk te vermenigvuldigen. In deze inleiding ga ik op zoek naar zwaluwen van het

nieuwe tijdperk.

Een handdoek met ‘last van de overheid’

Het moet ergens rond 2000 geweest zijn, dat ik gebeld werd door een bureau dat voor een van de

ministeries in Den Haag een interessant project over regeldruk uitvoerde. Er werd een conferentie

georganiseerd onder het motto ‘last van de overheid’ en of ik daaraan een bijdrage wilde leveren

vanuit het perspectief van de minima. Graag, zei ik, want ik ken een heleboel minima die behoorlijk

last hebben van een overdaad aan controlerende en van wantrouwen getuigende regels van de

overheid. Dus ik naar dat congres. Het werd gehouden in Madurodam. Ik nam nog een paar

bijstandsgerechtigden mee, vanwege Madurodam en om zelf aan de congresdeelnemers te vertellen

welke invloed de regelgeving had op hun dagelijkse leven. Er was veel herkenning en bijval in de zaal.

Ook van mensen en instellingen die doorgaans weinig affiniteit hebben met groepen in de

samenleving die moeten zien rond te komen van een uitkering. Mensen van heel verschillend

pluimage waren broederlijk en zusterlijk verenigd onder de vlag ‘last van de overheid’. Bij afloop kreeg

ik als dank een handdoek met daarop in sierletters dat samenbindende motto ‘last van de overheid’. Ik

heb gisteren thuis in de kast gezocht of ik die handdoek nog kon vinden. Tevergeefs. Nergens te

vinden. De handdoek is kennelijk afgedankt. Waarschijnlijk door veelvuldig gebruik zo dun geworden

dat het absorptievermogen uitgeput was. Sinds dat congres in 2000 is de regeldruk voor minima

gigantisch toegenomen, voor een niet onbelangrijk deel mede door toedoen of in ieder geval met

instemming van mensen die destijds broederlijk en zusterlijk verenigd waren rond de ‘last van de

overheid’-vlag. Dat was ook de voorspelling van enkele mensen in mijn omgeving die mij adviseerden

niet aan dat congres mee te doen. Optimist die ik ben, had ik geantwoord niet bang te zijn voor

vreemde bedgenoten, als de stroom maar de goede kant opging, want dan konden ook de minima

daarop meeliften en baat bij hebben. Achteraf heb ik moeten toegeven dat mijn optimistische insteek

toch wat te onnozel was.

Lees hier het volledige document van Raf Janssen.